Petycja

W całej Europie kobiety zarabiają średnio 16% mniej niż mężczyźni. To nie do przyjęcia. Apelujemy o wprowadzenie prawa, które będzie obowiązywać we wszystkich krajach UE i które zniesie absurdalną tajność związaną z wynagrodzeniami. Kiedy płace będą jawne, wszyscy zobaczą czarno na białym, że mężczyznom płaci się więcej niż kobietom! Doświadczenia Portugalii, Danii i innych krajów pokazują, że skutecznym sposobem na zniesienie różnicy wynagrodzeń jest ujawnienie luki płacowej w miejscu pracy oraz wzmocnienie pozycji pracowników i związków zawodowych.

Dlaczego jest to ważne?

Mamy 2020 rok, a kobietom w Europie nadal płaci się za tę samą pracę 16% mniej niż mężczyznom [1] – chociaż zabrania tego europejskie prawo. Są nawet kraje takie jak Niemcy i Austria, gdzie luka płacowa przekracza 20%! W Polsce jest to oburzające 19% [2].

Ale wiemy jak osiągnąć równą płacę za równą pracę. Badania – i przykłady rozwiązań wprowadzonych w Danii i Portugalii – pokazują jasno: sam zakaz dyskryminacji nie likwiduje różnicy w płacach: likwiduje ją większa jawność [3].

Pracownicy mogą domagać się równego traktowania tylko wtedy, kiedy wiedzą, że są dyskryminowani. Z kolei pracodawcy podnoszą pensje kobiet, kiedy są zmuszeni ujawnić zestawienia płacowe, a w ofertach pracy muszą podawać wysokość wynagrodzenia.

Nowa szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen obiecała, że zajmie się nierównymi płacami w ciągu pierwszych stu dni urzędowania. [3]

Duża obietnica i na razie - jak się właśnie przekonaliśmy - rozczarowanie. Sto dni upłynie już w 9 marca, a jak dotąd Komisja jedynie rozpoczęła konsultacje. To o wiele za mało! Kiedy możemy się spodziewać nowego prawa?

18 marca nasi partnerzy, europejskie związki zawodowe, spotkają się z Komisarz ds. Równouprawnienia, Heleną Dalli. Chcą rozpocząć to pierwsze spotkanie od pokazania jasno, że Europejki i Europejczycy masowo domagają się nowego prawa - i domagają się go już. Dołączysz? Podpisz!

Dowiedz się więcej:

Różnica 16% oznacza, że jeśli mężczyzna zarabia 1 zł, to kobieta na tym samym stanowisku zarabia tylko 84 grosze. A ta statystyka to tylko wierzchołek góry lodowej. Kobietom w Europie oferuje się pracę na gorzej opłacanych stanowiskach i częściej proponuje się im niepełny etat. Gdy rodzą się dzieci, ojcowie dostają awans, a matki zaczynają zarabiać jeszcze mniej [5]. Jeśli podliczymy wszystkie te różnice, okaże się, że przeciętna kobieta zarabia w Europie aż o 40% mniej niż przeciętny mężczyzna [6].

Problem nie kończy się na zarobkach. Kiedy kobieta zarabia zbyt mało, z trudem zaspokaja potrzeby swoich dzieci – szczególnie jeśli wychowuje je samodzielnie. Miliony dzieci żyją dziś w biedzie. Gdyby płace kobiet dorównywały zarobkom mężczyzn, aż połowa z nich mogłaby wyjść z ubóstwa [7]. Kiedy kobieta się starzeje i żyje z emerytury, jej świadczenie jest średnio o 37% niższe niż emerytura mężczyzny – dlatego starsze kobiety również zbyt często popadają w biedę [8].

Unia Europejska co pewien czas potępia tę sytuację – ale w obecne prawo nie potrafi wymusić sprawiedliwych płac.

Europa potrzebuje przepisów, które nałożą następujące wymagania:

1. Oferty pracy muszą zawierać informację o oferowanym wynagrodzeniu.
2. Umowy z pracownikami nie mogą zawierać klauzul o niejawności zarobków.
3. Pracownicy muszą mieć prawo pytać, jakich metod pracodawca używa do oceniania pracy i czy są one niedyskryminujące ze względu na płeć. A pracodawca musi mieć obowiązek udzielenia tej informacji.
4. Przedsiębiorstwa muszą co roku publikować raporty o wynagrodzeniach i premiach, z podziałem na kategorie takie jak płeć i wiek pracowników. Raporty te muszą podawać stosunek wynagrodzenia prezesa zarządu firmy do zarobków jej najniżej opłacanego pracownika. Dane zawarte w tych raportach muszą uwzględniać nie tylko pracowników etatowych, ale także osoby samozatrudnione i pracujące za pośrednictwem platform.

Jeśli nic teraz nie zrobimy, równcyh płac doczekamy się może za kilkadziesiąt lat. Kobiety nie mogą czekać tak długo. Europa nie może czekać.

Przypisy:

1. Przeciętna różnica wynagrodzenia kobiet i mężczyzn w UE: https://www.etuc.org/en/publication/gender-pay-gap-end-secrecy
2. https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Gender_pay_gap_statistics https://www.forbes.pl/finanse/zarobki-kobiet-i-mezczyzn-w-polsce-gender-pay-gap-w-polsce-dane-gus/thtq1yw
3. Badanie, które wykazało, że nierówności wynagrodzeń znikają niemal całkowicie, kiedy płace są ustalane jawnie – natomiast gdy wynagrodzenia pracowników są tajne, różnica między płciami wynosi 20,6%: https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@gender/documents/briefingnote/wcms_410196.pdf . Konkretny przypadek z Danii: https://news.ku.dk/all_news/2018/12/wage-transparency-works/
   Artykuł po polsku: https://krytykapolityczna.pl/gospodarka/piotr-wojcik-jawnosc-plac/
4. 24-stronicowy dokument przedstawiający założenia polityczne Ursuli von der Leyen, desygnowanej na stanowisko przewodniczącej KE – zawierający obietnicę wprowadzenia nowej dyrektywy o jawności płac: https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/political-guidelines-nextcommission_en.pdf
5. https://www.economist.com/graphic-detail/2019/01/28/how-big-is-the-wage-penalty-for-mothers
6. https://ec.europa.eu/eurostat/tgm/graph.do?tab=graph&plugin=1&language=en&pcode=teqges01&toolbox=type
7. Na podstawie badań przeprowadzonych w USA: https://iwpr.org/publications/impact-equal-pay-poverty-economy/
8. https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/BRIE/2019/631033/IPOL_BRI(2019)631033_EN.pdf

Partnerzy: